Malarstwo realizmu: najsłynniejsze dzieła
Realizm to styl w malarstwie europejskim, który rozwinął się w drugiej połowie XIX w. Zrodził się we Francji, szybko popularyzując się i rozprzestrzeniając na cały kontynent. W opozycji do tejże techniki tworzenia, stał na przykład awangardowy impresjonizm, a także ekspresjonizm. Jakie są główne cechy malarstwa realizmu i najbardziej rozpoznawalni przedstawiciele, tworzący swoje dzieła w opisywanej technice? Dlaczego reprodukcje obrazów realistycznych cieszą się tak dużą popularnością? Zapoznaj się z niniejszym tekstem, aby zyskać odpowiedzi na pytania dotyczące tego rozpoznawalnego nurtu w sztuce.
Malarstwo a realizm – cechy
Malarstwo realizmu jest łatwe do rozpoznania przez wyraziste cechy, które wyróżniają styl na tle innych kierunków artystycznych. I tak, charakterystyczna jest sama tematyka utrzymanych w tejże konwencji dzieł: to przede wszystkim sceny rodzajowe z życia prostych ludzi, choćby chłopów, jak również portrety oraz pejzaże. Malarze, tworzący w nurcie realizmu, sięgali po tematykę obyczajową, aby wyrażać swoje opinie o życiu społecznym. Przyświecał im także inny cel – w prostocie motywów sprzeciwiali się wytycznym klasycyzmu akademickiego oraz ideom obrazów romantycznych. Realizm odrzucał więc idealizację przedstawianych na płótnie tematów na rzecz prezentowania prawdy, odtworzenia rzeczywistości taką, jaką jest. Realiści rezygnowali z inspirowania się wyobraźnią bądź duchowymi wątkami, tak charakterystycznych dla sztuki romantyzmu, upraszczali także kompozycje swoich prac i rezygnowali z przesadnych ozdobników. Ponad to, decydowali się na udynamicznienie autorskich prac – realizm w sztuce i powstałe w tym stylu obrazy postulowały swobodniejsze operowanie kolorem oraz fakturą. Te wszystkie środki wyrazu miały pozwalać na dosłowne, niczym nie zmącone przedstawienie świata otaczającego artystów.
Polscy malarze realizmu
Gdy chodzi o malarstwo w Polsce, realizm zyskał na popularności już w latach 50. XIX w. Obrazy polskiego realizmu powstawały przede wszystkim z rąk malarzy – chociaż naszą kulturową i artystyczną historię tworzyły również uzdolnione malarki, autorami najbardziej znanych dzieł opisywanego nurtu są mężczyźni. Najważniejsi polscy artyści, którzy tworzyli realistyczne obrazy to przede wszystkim Józef Chełmoński oraz Aleksander Gierymski. Pozostali, równie rozpoznawalni, rodzimi twórcy realizmu to: Jan Matejko, Wojciech Kossak, Jacek Malczewski, Julian Fałat czy Juliusz Kossak, Franciszek Kostrzewski oraz Apoloniusz Kędzierski.
Najsłynniejsze obrazy realizmu
Współczesne malarstwo wyparło klasycznie rozumiany realizm. Należy pamiętać, iż hiperrealistyczne dzieła, swoją dokładnością przypominające zdjęcia, albo obrazy bliskie rzeczywistości, nie mające jednak sprecyzowanego bądź przesłania analogicznego do XIX wiecznego kontekstu kulturowego, nie są tym samym, co tradycyjnie definiowany styl sztuki. Chcąc więc stworzyć listę słynnych obrazów realizmu, należy sięgać do dzieł uznawanych już za kanoniczne w światowej historii sztuki. Przykładowe, słynne obrazy realizmu, które warto obejrzeć, aby zyskać dokładne wyobrażenie o opisywanej konwencji, to:
- Józef Chełmoński „Babie lato” 1875 r.
- Józef Chełmoński „Bociany” 1900 r.
- Franciszek Kostrzewski „Powrót syna powstańca”
- Jean-François Millet „Kobiety zbierające kłosy” 1857 r.
- Gustave Courbet „Kamieniarze”
- Gustave Courbet „Śpiąca prządka” 1853 r.
- Aleksander Gierymski „W altanie” 1882 r.
- Jacek Malczewski „Śmierć Ellenai” 1883 r.
- Jacek Malczewski „Wigilia na Syberii” 1892 r.
- Jan Matejko „Unia Lubelska” 1869 r.
- Jan Matejko „Kazanie Skargi” 1862-1864 r.
